معیارهای انتخاب سهام
سهام برتر چگونه انتخاب می‌شود؟
گروه بورس- یکی از مسائل مهمی که ذهن سرمایه‌گذاران را از دیرباز به خود مشغول داشته، این است که چه سهامی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. هدف نهایی تمامی افرادی که در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند، کسب سود مناسب است.
گروه بورس- یکی از مسائل مهمی که ذهن سرمایه‌گذاران را از دیرباز به خود مشغول داشته، این است که چه سهامی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. هدف نهایی تمامی افرادی که در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند، کسب سود مناسب است. حال سوال اساسی این است که سهام برتر کدام است و با چه معیارهایی می‌توان آن را شناسایی کرد؟ کارشناسان در پاسخ به این سوالات نظرات مختلفی بیان می‌کنند و هر کدام برای رسیدن به پاسخ، پیش فرض‌های گوناگونی را مطرح می‌نمایند. در این راستا به سراغ علیرضا قدرتی استاد دانشگاه و مدیر پرتفوی تامین آتیه کارکنان بانک‌ها رفته‌ایم تا نحوه تعیین سهام برتر را از زبان او بشنویم.
به نظر شما تعریف سهام برتر و معیارهای انتخاب آن چیست؟ به طور کلی دو دسته نظریه برای انتخاب سهام وجود دارد. یکی نظریه فاندامنتال و دیگری نظریه تکنیکال. طرفداران هر یک از این نظریات روش‌های مختلفی را برای رسیدن به هدف خود دنبال می‌کنند. روش غالب سرمایه‌گذاران ایرانی جهت انتخاب سهام، تحلیل فاندامنتال است. در این روش، انتخاب سهام تابعی از شناخت وضعیت کلی حاکم بر یک صنعت، خاص و یا کل بازار است. به‌این معنی که سرمایه‌گذار برای اینکه بداند بهترین سهام برای سرمایه‌گذاری کدام است، می‌بایست به ترتیب تحلیل درستی از بازار، صنعت و شرکت داشته باشد. در غیر این صورت مجبور خواهد بود به روش‌های غیر‌علمی نظیر پیروی از شایعات، دنباله روی از دیگران، تکیه بر حدس و گمان و. متوسل شود. اساس معیارهای انتخاب معیارهای انتخاب سهام سهام روش تحلیل بنیادی بر تعیین ارزش ذاتی سهام و مقایسه ارزش ذاتی با ارزش بازاری آن (قیمت سهام) قرار دارد. هر چقدر ارزش ذاتی بالاتر از ارزش بازار باشد، مطلوبیت سهام بیشتر است و بالعکس؛ بنابراین، شاید بتوان گفت «ارزش ذاتی» اصلی‌ترین معیار در تشخیص سهام برتر می‌باشد.
معیارهای سهام برتر را چگونه باید در مورد سهم مورد نظر تحلیل کرد و تشخیص داد؟ از معیارهای دیگر برای انتخاب سهام برتر می‌توان به موارد نظیری وضعیت چرخه عمر صنعت، عملکرد تاریخی، وضعیت رقابت موجود، چشم‌انداز آتی صنعت، سودآوری و رشد سودآوری آینده شرکت، ثبات نسبی سودآوری شرکت، نسبت سود تقسیمی هر سهم، قابلیت نقد شوندگی، ترکیب ترازنامه، ساختار تامین معیارهای انتخاب سهام مالی شرکت، میزان ریسک پذیرفته شده در مقابل بازدهی حاصله، تحلیل هزینه و منفعت یا تحلیل معیارهای انتخاب سهام ریسک و بازدهی سهم، طول عمر شرکت و میزان استهلاک دارایی‌های آن، نحوه انتشار اطلاعات از سوی شرکت، نسبتP/E و P/D سهام اشاره کرد.
جناب قدرتی؛ در بین شاخصه‌های انتخاب سهام معیارهای انتخاب سهام به نظر شما کدام یک از همه مهم‌تر است؟ به نظر می‌رسد که هیچ یک از این معیارها نمی تواند به تنهایی شاخصه مناسبی جهت تشخیص سهام برتر باشد. بنابراین، لازم است در انتخاب سهام تمامی این معیارها را در نظر گرفت.
برخی P/E و رشد سودآوری را معیارهای اصلی خرید سهام می‌دانند. نظر شما در مورد این سه نسبت چیست؟ آنچه امروزه به عنوان معیار اصلی انتخاب سهام در میان فعالان بازار سرمایه ایران رواج دارد، معیارP/E یا شاخص قیمت به سود است. آنچه که اهمیت دارد این است که در بطن شاخص P/E معیارهایی نظیر نسبت تقسیم سود، رشد سودآوری و ثبات آن و میزان ریسک سهام نهفته است. از این رو می‌توان شاخص P/E را معیار نسبتا مطلوبی دانست. یکی دیگر از معیارهای مهم در انتخاب سهام برتر، تحلیل هزینه - منفعت یا تحلیل ریسک و بازده است. این ارزیابی در شناخت زمان خرید و فروش می‌تواند کمک شایانی به سرمایه‌گذاران کند. در صورتی که بازدهی مورد انتظار بتواند به حد مطلوبی پاسخگوی ریسک پذیرفته شده باشد، خرید سهام توصیه می‌شود و برعکس. در هر صورت ارزش ذاتی سهام مهمترین معیار در تصمیم‌گیری است. جهت تعیین ارزش ذاتی سهام می‌توان از روش‌های مختلفی نظیر مدل ارزش‌گذاری مبتنی بر دارایی، مدل تنزیل سود نقدی، مدل تنزیل جریان‌های نقدی آزاد سهام و مدل‌های ارزش‌گذاری نسبی استفاده کرد.
پس از شناسایی سهام برتر و خرید آن چگونه زمان فروش را تشخیص دهیم؟ تعیین استراتژی فروش یا خروج یکی دیگر از مسائل مهم است که سرمایه‌گذاران باید همیشه آن را مد‌نظر داشته باشند. بسیاری از سرمایه‌گذاران سهام خوبی را انتخاب می‌کنند ولی برنامه خاصی برای آینده سهام خود ندارند. تعیین استراتژی خروج نیز رابطه‌ای مستقیم با ارزش ذاتی سهام دارد. علاوه بر این، در خرید و فروش سهام توجه به ریسک سیستماتیک بازار عامل مهمی برای زمان خروج یا ورود به یک سهم است.
بررسی عملکرد معیارهای متفاوت ریسک در انتخاب و بهینه‌سازی سبد سهام با استفاده از الگوریتم مورچگان در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
یکی از مهمترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه، انتخاب سهم یا سبد بهینه از لحاظ سودآوری است. به همین منظور تنوع روش‌های انتخاب سبد سهام در سرمایه‌گذاری و پیچیدگی تصمیم‌گیری‌ها در دهه‌های اخیر به شدت گسترش یافته است. روش‌های سنتی در انتخاب و بهینه‌سازی سبد سهام از کارایی لازم برخوردار نیستند و بنابراین استفاده از الگوریتم‌های ابتکاری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. هدف این پژوهش، مدلسازی مسئله انتخاب سبد سهام با به کارگیری معیارهای متفاوت ریسک، شامل واریانس، نیمه واریانس، ارزش در معرض ریسک و ارزش در معرض ریسک احتمالی و بهینه‌سازی آن با کاربرد یکی از این دسته الگوریتم‌ها، یعنی الگوریتم کلونی مورچگان است. در این راستا، به مقایسه مرزهای کارای حاصل از مدل‌های مختلف ریسک و همچنین مقایسه مدل‌های مختلف از لحاظ زمان CPU اقدام شد. نتایج بررسی نشان داد که مدل میانگین-ارزش در معرض ریسک احتمالی قادر است که سطوح بالاتری از بازده را با حداقل‌سازی ارزش در معرض ریسک احتمالی نشان دهد. از طرفی زمان صرف شده برای اجرای مدل میانگین واریانس کمترین و زمان صرف شده برای مدل میانگین- ارزش در معرض ریسک احتمالی بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. در نتیجه، هر چند CVaR، مرزهای کارای بهتری را ارائه می‌نماید، ولی از لحاظ زمان اجرا به خصوص در اندازه‌های بالای سبد معیار مناسبی نمی‌باشد. در خیلی موارد همچنان واریانس به علت سادگی محاسبه آن به عنوان معیار ریسک مورد استفاده بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
- سبد سهام
- الگوریتم کلونی مورچگان
- ارزش در معرض ریسک احتمالی
- بورس اوراق بهادار تهران
عنوان مقاله [English]
Examining the Performance of Different Risk Criteria in Portfolio Selection and Optimization, Using the Ant Colony Algorithm In companies Listed at the Tehran Stock Exchange
نویسندگان [English]
- mirfeiz fallahshams 1
- ahmad abdollahi 2
- Motahare Moghaddassi 3
One of the most important concerns of investors in the capital market is the selection of a portfolio that is optimal in terms of profitability. Therefore, variability in portfolio selection method in investment and complexity in decision making has been greatly expanded in recent decades. Traditional methods in portfolio selection and optimization do not offer enough efficiency that is why the use of innovative methods is preferred. The purpose of this study is to model portfolio selection problem using different risk measures, including variance, semi-variance, value at risk, as well as conditional value at risk and optimization of its value using one of these algorithms, i.e., the ant colony algorithm. In this regard, a comparison of the efficient frontier of different risk methods and a comparison of different models in terms of the CPU time has been made. To determine the optimal portfolio, financial data of listed companies at the Tehran Stock Exchange were used for the period of 2001-2008 (1380-1387). Furthermore, for designing the graphs of the study in order that the comparison of different risk methods is rendered in terms of CPU time, the Excel2007 software was used and to compare different efficient frontier the Matlab7.1 software was utilized.
The results of the review indicated that the Mean-CVAR method can show higher levels of return with the least conditional value at risk. On the other hand, run time of the algorithm for the four methods in different sizes of the portfolio was compared. According to the presented results, the time spent on the implementation of the Mean-Variance method assigned the lowest, and the time spent for the implementation of the Mean-CVAR method appropriated the highest time respectively.
As a result, it can be said that although the CVAR offers better efficient frontier it is not a good measure for the big sizes of portfolio. That is why, in many cases variance due to its calculation simplicity is still used as risk criteria by many investors
کلیدواژه‌ها [English]
- Portfolio
- the Ant Colony Algorithm
- Conditional Value at Risk
- Tehran Stock Exchange
مراجع
اقبال نیا، محمد (1384)، «طراحی مدلی برای مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مفهوم ارزش در معرض ریسک»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی.
جهانخانی، علی و علی پارساییان، (1374)، «بورس اوراق بهادار»، تهران، انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
راعی، رضا. و تلنگی، احمد (1383)، «مدیریت سرمایه‌گذاری پیشرفته»، تهران: سمت.
عباسی، ابراهیم، تیمورپور، بابک، برجسته ملکی، منوچهر، «کاربرد ارزش در معرض ریسک در تشکیل سبد سهام بهینهی در بورس اوراق بهادار تهران»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 87، تابستان 1388، صفحات 75-90
عبدا. زاده، فرهاد، (1381)، «مدیریت سرمایه‌گذاری و بورس اوراق بهادار»، تهران، نشر پردازش گران
فرید، داریوش، میر فخرالدینی، سید حیدر، رجبی پورمیبدی، علیرضا، «کاربست VaR و انتخاب پرتفوی بهینه با استفاده از تکنیک شبیه‌سازی مونت کارلو(MCS) در بورس اوراق بهادار تهران»، مجله علمی-پژوهشی دانش و توسعه، سال هجدهم، شماره 31، تابستان 1389
فلاح شمس، میرفیض، (1389)، «بررسی مقایسهای کارایی مدل ریسک سنجی و مدل اقتصادسنجی GARCH در پیشبینی ریسک بازار در بورس اوراق بهادار تهران»، مجله مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی شماره پنجم، زمستان1389
